  |
Internet Society
Op 12 januari 2012 is de openbare Algemene Ledenvergadering van de vereniging tijdens het internetnieuwjaarsevenement. Je bent van harte welkom. Jaaroverzicht 20112011 was een bij tijden extreem jaar waarin het nodige gebeurd is op het internet - zowel op maatschappelijk en politiek vlak als op technisch vlak. Tijdens de drukbezochte nieuwjaarsbijeenkomst op 13 januari 2011 zaten we midden in de chaos van 'Anonymous'-aanvallen en onrustige overheden wereldwijd als reactie op Wikileaks - een strijd die zich later dat jaar nog zou uitbreiden naar het collectief Lulzsec.
Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst met bijna vijfentwintig verschillende organisaties was dat een veelgehoord onderwerp van discussie bij de meer dan 400 bezoekers. In het schitterende nieuwe gebouw van de Universiteit van Amsterdam op het Science Park Amsterdam was de bijeenkomst een geweldige start van het jaar - een afgeladen zaal zat gekluisterd aan de lippen van de dertien sprekers die een lightning talk hielden en ook het inpirerende voorzittersdebat onder leiding van Olaf Kolkman was een hoogtepunt.
Vervolgens gingen we naadloos over in de Arabische lente. Egypte sloot gedurende een aantal dagen zijn bevolking volledig van het internet af - de tweede keer dat dit wereldwijd gebeurde, Nepal had in 2005 de primeur - maar de opstand met uiteindelijk de val van president Hosni Mubarak als gevolg werd er niet door tegengehouden. Ook zijn Tunesische collega Zine El Abidine Ben Ali moest het veld ruimen. Dat betekende overigens niet dat de problemen in beide landen met hun vertrek over waren - ook nu nog wordt de noodklok geluidt over beide landen, die op dit moment na China en Iran de meest repressieve overheden kennen. 
Het kabinet kwam op 22 februari 2011 met een Nationale Cyber Security Strategie, toevallig in dezelfde week waarin ook Duitsland eenzelfde document opleverde. De doelstelling van "het beschermen van de openheid en vrijheid van het internet" klinkt als muziek in de oren. Er komt een nieuwe Cyber Security Raad en het huidige Govcert zal worden ingebracht naar een Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC). 
Op 30 maart werd meer dan een decennium aan soap rondom het door een Amerikaanse bedrijf ingediende topleveldomein .xxx afgesloten met een uiteindelijke toestemming door het ICANN-bestuur. Opmerkelijk daarbij is dat .xxx op papier gericht is op de 'adult entertainment'-industrie maar dat die sector zich eengezind ervan heeft afgewend en er zelfs actief campagne tegen voert. Dat gegeven plus de hoge prijsstelling - ook voor 'defensieve' registraties van merkeigenaars, overheden, onderwijsinstellingen en andere belanghebbenden - geeft te denken dat het geen echte aanwinst voor het internet is. Het risico bestaat dat dit topleveldomein voornamelijk business haalt uit het uitmelken van de angst bij partijen om verward c.q. geassocieerd te worden met de adult entertainment-wereld. Het relatieve succes van .xxx in die strategie tot nu toe belooft het nodige voor de stroom aan nieuwe tld's die het komend jaar op gang zal komen worden. Leuke novelty: McAfee wist een miljoenencontract binnen te halen om de inhoud van alle .xxx-domeinen te scannen op bekende malware. 
In april publiceerde Eurocommissaris Neelie Kroes namens de Europese Commissie een plan om in het kader van de Digitale agenda het open internet in de praktijk te kunnen garanderen. Resultaten van het onderzoek naar netneutraliteitsschendingen worden aangekondigd voor eind 2011, die deadline wordt uiteindelijk niet gehaald. Het Elektronisch Patiëntendossier werd eveneens in april unaniem verworpen door de Eerste Kamer vanwege privacyzorgen. Het CBP tikte Google op de vingers vanwege het opvangen van draadloos internetverkeer door de rondrijdende camerawagens van Streetview, daarmee voor het eerst duidelijk makend dat ook de serienummers van routers dusdanig persoonlijk identificerend zijn dat ze als persoonsgegevens moeten worden aangeduid. 
Op 8 juni was het door Internet Society geleide World IPv6 Day een eclatant succes, en een mijlpaal in de geschiedenis van het internet. Toen het Internet-protocol in de jaren zeventig werd ontworpen als een experiment tussen academici, hadden de ontwikkelaars onmogelijk de groei van het internet kunnen voorspellen. Toen leek de voorraad van ongeveer 4 miljard IPv4-adressen enorm. Vandaag de dag is het internet uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen van ongekende omvang, en de voorraad van IPv4-adresruimte is inmiddels bijna uitgeput. Het afgelopen decennium hebben ingenieurs, regeringen en beleidsmakers zich dan ook het hoofd gebroken om over manieren te bedenken om het internet te upgraden naar de nieuwe versie van het Internet-protocol - IPv6. IPv6 breidt de hoeveelheid IP-adressen uit naar meer dan 340 biljoen, biljoen, biljoen IP-adressen. 
World IPv6 Day op 8 juni 2011 werd een van de grootste experimenten ooit uitgevoerd op de infrastructuur van het internet, de eerste wereldwijde test van het zogenaamde 'dual-stack' internet. Topbestemmingen op het web, zoals Google, Yahoo, Bing en Facebook, evenals belangrijke content delivery netwerken zoals Akamai en Limelight, brachten het internet 24 uur lang in de nabije toekomst door een etmaal hun belangrijkste diensten ook op IPv6 te draaien. Leveranciers zoals Microsoft schreven speciale patches om de tekortkomingen in oudere versies van hun software te omzeilen. Vooraf was de vraag of het allemaal zou werken. Hoe zou het internet, met haar heterogene en organische setup, zich gedragen tijdens dit experiment? Over de hele wereld volgden duizenden mensen de ontwikkelingen op World IPv6 Dag.
In Nederland, een van de centrale knooppunten van het internet, en de thuisbasis van vele toonaangevende Internetorganisaties en het grootste internet exchange Point (IXP) in de wereld, verzamelden meer dan driehonderd ontwikkelaars, ondernemers, beleidsmakers en belangstellenden zich om te kijken naar hoe de gebeurtenissen zich ontvouwden in een 24 uur durende marathon. Een zeer uitgebreid programma van lezingen en tutorials ging in op business cases, praktische technische aspecten, migraties, problemen rondom IPv6 in verouderde software, aandachtpunten qua security en nog veel meer.
Al snel werd duidelijk dat behoudens een paar kleine foutjes bij individuele deelnemers hier en
daar de lakmoesproef geslaagd is. Een aantal deelnemende organisaties
heeft dan ook niet eens meer de moeite genomen om na 24 uur IPv6 uit de
DNS te verwijderen, anderen volgden de afgesproken procedure en zetten
het achteraf vrijwel meteen weer aan.
Pieter de Bie won de eerste prijs van de bij World IPv6 Day behorende IPv6-wedstrijd. Hij wist de jury - bestaande uit hoogleraar informatica Cees de Laat (Universiteit van Amsterdam), Olaf Kolkman (directeur NLnet Labs), Jan Zorz (Go6, Slovenie) en IPv6 Taskforce-voorzitter Erik Huizer - te overtuigen met met een speels project. Zijn IPv6-versie van het spelletje Zeeslag maakt creatief gebruik van het ruime aanbod van IPv6-adressen. 'IPv6 Battleships' kent twee spelers elk honderd IPv6-adressen toe. Deze IPv6-adressen representeren de beide speelvelden (10x10) van Zeeslag. Spelers kunnen op elkaars onzichtbare boten schieten door te pingen via het IPv6-protocol. De winnaar is promovendus bij het Centrum voor Wiskunde en Informatie binnen de vakgroep software-analyse en - transformatie (SWAT). De tweede prijs ging naar Rick van Rein die een proxy ontwikkelde om SIP-verbindingen tussen IPv4 en IPv6 mogelijk te maken. SIP is een van de twee belangrijkste internetstandaarden voor real-time communicatie zoals internettelefonie en instant messenging. De derde prijs werd toegekend aan Roy Duisters en Hidde van der Heide die een webapplicatie ontwikkelden die de IPv4- en IPv6-beveiliging van dual stack-internetdomeinen naloopt. Geniet na op http://ipv6day.nl Diezelfde dag - 8 juni 2011 - was overigens om meer redenen historisch. Tijdens de behandeling van de nieuwe telecommunicatiewet wist een aantal oppositiepartijen Minister Verhagen zover te krijgen dat hij het voorstel om netneutraliteit in de wet te verankeren tijdens het Kamerdebat omarmde. Later die maand werd bij de verdere behandeling van de wet een stemblunder door de PvdA gemaakt, waardoor een uitzondering op netneutraliteit voor ide"ele contentfilters (ingediend door de SGP) per abuis werd aangenomen. Dit werd later via een ander amendement uit de wettekst geschrapt. Een voorstel om dataretentie af te schaffen mocht het niet halen, ondanks de vele goede redenen daarvoor. De bewaarplicht voor internetproviders ging wel (eindelijk) terug van 12 naar 6 maanden. Ook het aanscherpen van de regulering rondom cookies leidde tot de nodige discussie. In augustus blijkt de populaire dienst Dropbox in tegenstelling tot de claims van het bedrijf zelf gegevens onveilig op te slaan en bovendien slordig met toegangsgegevens, waardoor onbekende gebruikers toegang tot alle bestanden konden krijgen. Het leidt wel tot creatieve ideeen rondom filesharing, zoals de toepassing Dropship. 
Eveneens in augustus het begin van het einde de overheidscertificatenleverancier Diginotar. Het inmiddels in Amerikaans bezit gekomen Nederlandse bedrijf maakte ontoelaatbare fouten in zowel beheer als beveiliging, zoals het aansluiten van een HSM op het internet, en werd daar door een naar het schijnt Iraanse hacker mee om de oren geslagen. Het is het zoveelste teken aan de wand dat het systeem waarbij honderden certificatenleveranciers met onbeperkte tekenbevoegdheid in besturingssystemen en browsers worden gestopt, niet meer voldoet. De snelle ontwikkelingen rondom DNSSEC en DANE lijken een veelbelovende oplossingsrichting. Diginotar gaat een maand later failliet. 
Op 1 september presenteerde de Raad voor Maatschappelijke ontwikkeling haar pre-advies 'De regels van het spel' over het nieuwe evenwicht dat gevonden moet worden in de onderlinge dialoog tussen burgers, politici, bedrijven en journalisten. Is twitteren met een minister een goede zaak of is het schijndemocratisch en leidt de voortdurende blootstelling aan micro-interrupties van 16 miljoen Nederlanders ertoe dat beleidsmakers het zicht op de grote lijnen kwijt raken? In debat met onder meer Tweede Kamerleden Mirjam Sterk (CDA), Afke Schaart (VVD), Hero Brinkman (PVV), senator Han Noten (PvdA) en Valerie Frissen (hoogleraar ICT en sociale verandering) benadrukte ISOC-directeur Michiel Leenaars het risico van echokamers enerzijds en de kwetsbaarheid van sociale media voor sturing van buitenaf anderzijds. Direct contact tussen politicus met zijn achterban of van een ambtenaar met burgers is dankzij het rookgordijn van de techniek feitelijk niet te onderscheiden van harde en op de persoon gerichte lobby - en zonder transparantie op dit vlak is het feitelijk niet heel verantwoord om dergelijke informatie disproportioneel meer aandacht te geven dan andere media. Een afgewogen oordeel en een volwaardig politiek debat kan niet verantwoord op basis van een simpele poll worden gedaan. 
Van 27-30 september verzamelden zich meer dan 2000 beleidsmakers en stakeholders in Nairobi voor de zesde bijeenkomst van het Internet Governance Forum. Het thema was "Internet als catalysator voor verandering: toegang en toegankelijkheid, ontwikkeling, vrijheden en innovatie. Sprekers waren onder meer Neelie Kroes, Vint Cerf, Lynn St Amour en Frank La Rue. Met 125 deelnemende overheden en in totaal 122 workshops en meetings een enorm evenement. 
Oktober 2011 stond in Nederland in het teken van Lektober, een initiatief van de site Webwereld. De hele maand lang wordt iedere werkdag een nieuw ICT-privacylek in een website of overheidsdienst. Tientallen gemeentes, reisorganisaties, BOVAG, een vliegschool, software-leveranciers, een patientenwebsite - de pret lijkt niet op te kunnen. De computersystemen van de verantwoordelijke journalist die het nieuws rapporteert - Brenno de Winter - wordt vanuit een gefrustreerd beveiligingsbedrijf aangevallen. En dat terwijl de markt voor beveiligingsadvies er niet slechter van lijkt te worden. De Winter wordt later mede dankzij de serie uitgeroepen door Journalistenvakblad Villamedia tot journalist van het jaar. 
In oktober vind in Amsterdam de eerste workshop plaats van het CLEAN
IT-project - een mede door de EU gefinancierd project vanuit Nederland
en haar vier buurlanden, samen met Spanje. Het project houdt zich bezig
met illegaal en ongewenst gebruik van het internet, en met name in die
laatste formulering ligt wel flink wat zeer. Het project krijgt
daardoor veel kritiek over zich heen. 
Op 9 november 2011 organiseert Internet Society in Boekarest een drukbezochte INET conferentie. Vanuit Nederland was onder meer interim-bestuurslid Hans de Zwart aanwezig, die ook deelnam aan een speciale workshop voor chapters. Op 10 november pakt de beheerder van .nl SIDN in Nederland uit met een jubileumcongres het gecombineerde jubileum van zowel onze nationale cctld als van de stichting zelf. Sprekers en panellisten waren onder meer Erik Huizer, Marleen Stikker, Ernst-Jan Pfauth, Arda Gerkens, Kevin Kelly, Herman Pleij en Wim de Ridder. Ook werden de belangrijkste uitkomsten van een door SIDN georganiseerde grootschalige Internetenqûete besproken. Na afloop van het groots opgezette congres werden in vier van de vijf categorieen SIDN Internet Awards uitgereikt aan Metdestroommee.nl ('Internet & duurzaamheid'), de Glazenkamp Beveiligingscampagne ('Veilig Internet'), BoekTweePuntNul ('De kracht van het netwerk') en Coolwidget ('Kennisoverdracht in de digitale omgeving'. In de categorie 'Overheid en burgers in dialoog' werd geen Award uitgereikt. Op 12 december 2011 kondigt Eurocommissaris Neelie Kroes aan dat ze Karl-Theodor zu Guttenberg, voormalig Duits minister van Defensie en van Economie en Technologie aangesteld heeeft als wereldwijd internetambassadeur om ondersteuning te bieden aan internetgebruikers, bloggers en cyber-activists die onder authoritaire regimes leven. De benoeming maakt deel uit van de nieuwe "No Disconnect Strategy" die het voornemen van de EU mensenrechten en fundamentele vrijheden zowel online als off-line zeker te stellen, zodat internet en andere ICT-middelen hun stuwende werking op het gebied van politieke vrijheid, democratische ontwikkeling en economische groei kunnen blijven vervullen. Op dezelfde dag werd door Kroes een ambitieuze Europese open data-strategie onthuld.
|
