Stuff Michiel Leenaars has written

Ga naar het overzicht  | homepage

Publieke werken

Iedereen die zich bezig houdt met openbare infrastructuur weet dat communicatietechnologie daarbij een steeds belangrijker rol speelt. Bij de aanleg van het Nederlandse wegenstelsel is er bijvoorbeeld met veel pijn en moeite rekening mee gehouden dat er om de zoveel meter voor noodgevallen een ‘praatpaal' moest komen te staan. Ook in het geval van de spoorwegen is voor intern gebruik een uitermate kostbaar eigen landelijk communicatienetwerk naast de spoorrails gelegd. Wist men veel dat een paar jaar later de komst van de mobiele telefoon het einde van de praatpaal zou inluiden, en dat onder meer het datanetwerk van de NS hiervoor mede de basis zou vormen? Telecombedrijf Telfort is immers van oorsprong een dochter van de Nederlandse Spoorwegen en van BritishTelecom, bedoeld om de structurele overcapaciteit van dat netwerk te gelde te maken. We hebben het hier telkens over ‘harde' infrastructuur als koperkabels, glasvezels en radiozenders.

De afgelopen jaren is gebleken dat met het relatief zware gebruik wat we van onze openbare infrastructuren maken (de treinen zitten afgeladen, de wegen staan vol) informatietechnologie een redelijke manier is om de nadelige gevolgen van ondercapaciteit te verzachten. Dus kijken mensen voordat ze wegrijden eventjes op internet of ‘hun route' vol files staat, en bellen treinreizigers met vertraging met hun mobieltje op naar huis om uit te laten zoeken welke aansluiting ze het beste kunnen pakken. Dat is dus ‘zachte' technologie waar geen schop de grond voor in hoeft, en die er voor zorgt dat we schaarse publieke middelen efficiënter gebruiken.

Vreemd genoeg voelt de overheid zich hier een stuk minder verantwoordelijk voor. Als de overheid eisen stelt aan bijvoorbeeld de diensten van de NS (qua stiptheid bijvoorbeeld), dan moet zij zich wat mij betreft evengoed bezig houden met de informatievoorziening van dat bedrijf en rondom verkeersopstoppingen. Dat lijkt me een betere investering dan allerlei kostbare experimenten met rondrijdende radiozendertjes achter in de kofferbak van burgers. Waarom zou je tenslotte milieuvervuiling en gebruik met een simpele en doeltreffende benzineaccijns afdoen, als je in plaats daarvan een desperate poging kunt doen om weer een nieuwe tot mislukken gedoemde infrastructuur in de wereld te helpen?

Nu hebben de verschillende overheden nog wel meer te doen, bijvoorbeeld ervoor te zorgen dat er nu eindelijk eens voortgang wordt geboekt bij de structurele aanleg van snelle glasvezelverbindingen naar huis en bedrijf. Maar de kosten voor de samenleving van de fileproblemen en de foute planning bij de NS zijn enorm, en burger kijkt dan terecht naar de verantwoordelijke partij. Misschien moet het kabinet eens met Stichting Korrelatie gaan praten: van de praatpalen en de inmiddels nog nauwelijks gebruikte telefooncellen op de stations zijn volgens mij heel aardig eerstelijns hulpvoorzieningen voor klemgezette automobilisten en gestrande treinreizigers te maken. Het enige wat nog ontbreekt is een grote boksbal om jezelf op af te reageren. We weten dat er in onze moderne samenleving en onze economie duidelijke eisen worden gesteld aan publieke voorzieningen: het is of tenminste geweldig openbaar vervoer, of tenminste een qua capaciteit en kwaliteit afdoende wegennetwerk, of desnoods een wat minder wegennetwerk in combinatie met een meer dan excellente ICT-infrastructuur. Maar op alle drie gebieden falen, is toch wel ondermaats.