Stuff Michiel Leenaars has written

Ga naar het overzicht  | homepage

DonQuichotte.com in Arnhem

Net Professional, maartnummer 2003

De hele wereld lachtte Frankrijk uit in de zaak Yahoo-gate. Het internetbedrijf had een online veiling ingericht, en daar werden nazi memorabilia op verkocht. In Frankrijk had een rechter besloten dat Yahoo daar mee op moest houden. Dat kan een Franse rechter nooit afdwingen van een Amerikaans bedrijf dat op Amerikaanse bodem haar servers heeft staan. Na het inroepen van advies van allerlei expertgetuigen (met als klap op de vuurpijl het verhoor van de uit de VS overgevlogen TCP/IP-uitvinder Vint Cerf) besloot de rechter om -tegen alle adviezen in- dan maar het omgekeerde te vorderen. Het bedrijf werd veroordeeld tot het uitsluiten van alle Fransen op de site.
Men had daarvoor twee methodes in gedachten: het blokkeren van Franse gebruikers op een technische manier, door te selecteren op IP-nummers. De experts hadden daarvan gezegd dat het weinig zin zou hebben. Verreweg de meeste ISP's gebruiken IP-nummers wereldwijd, net als grote bedrijven die internationaal opereren. Een systeem dus dat zelfs in de meest optimistische schatting eenderde van de surfers er doorheen zou laten glippen. Yahoo moest dus de infrastructuur van het internet laten veranderen, omdat ze anders niet kon voldoen aan haar door de rechter opgelegde plicht. En internationaal zou het natuurlijk een bijzonder slecht precedent zetten: de Saoudi-Arabische regering zou kunnen gaan vragen om de sites van drankfabrikanten in Frankrijk te blokkeren (alcohol is er illegaal). China zou haar mensenrechtenactivisten van de wereld af willen sluiten. Geen goed idee.

Het tweede alternatief was via een enquêteformulier waarin Yahoo aan alle bezoekers van haar site zou moeten vragen naar het Franse staatsburgerschap. Japanners, Finnen en Liechtensteiners mogen verder, maar er moest een ferm halt worden toegeroepen aan de Fransen. Het is het equivalent van in Staphorst een probleem hebben met bordelen, en dan de gemeente Amsterdam veroordelen om alle bezoekers van dergelijke gelegenheden te vragen of ze uit Staphorst komen. Hoeveel bronstige Staphorsters zullen die vraag bovendien getrouw beantwoorden?

Zelfs als je er serieus op in zou gaan, dan is het nog belachelijk. Mogen Fransen die op vakantie zijn in Amerika wel naar de site? Mogen mensen met een buitenlands paspoort die in Frankrijk wonen het? Waar wordt het illegaal: als je de 'beveiliging' passeert, de informatie krijgt, iets besteld of thuisbezorgd krijgt? Mag je wel een mailtje ontvangen of versturen waarin je hetzelfde aanbod wordt gedaan? Er is dan ook nooit iets met deze maatregelen gebeurt, omdat Yahoo besloot om de hele veilingcategorie weg te halen. Nu worden de swastikavlaggen verkocht in de categorie 'huisinrichting en decoratie'. Daar zijn we dus een heel stuk mee opgeschoten.

Sinds kort hebben we in Nederland ons eigen opstootje. In Arnhem (niet ver van Staphorst, trouwens) blijkt er een rechter rond te lopen die van de zaak Yahoo versus Frankrijk niets geleerd heeft. De Nederlandse Lotto vorderde van het Britse gokbedrijf Ladbrokes dat ze hun goksite voor Nederlanders zou afsluiten. De Lotto moet zich aan Nederlandse regels houden, en Ladbrokes niet - en dat vindt de Lotto niet eerlijk. De rechter gaf de Nederlandse gokverlokkers gelijk, en stelde Ladbrokes voor een ultimatum: binnen drie dagen moest zij haar site afsluiten voor Nederlandse gokkers. Dat kan niet, maar het werd wel gevorderd. Een teken aan de wand dat Nederland juridisch en commercieel gezien nog steeds niet rijp is voor de moderne tijd. Het is natuurlijk een achterhoedegevecht daar in Gelderland, maar de Lotto heeft aangekondigd haar quichotterie voort te zetten en andere ondernemingen manmoedig op dezelfde manier aan te pakken. De rechter had zichzelf de moeite kunnen besparen. We moeten er aan wennen: we kunnen op internet niet altijd meer voor onze mede-burgers beslissen wat ze doen. Als dat niet lukt met de handel in nazi-goederen en vanuit een land dat vijf keer zo groot is als Nederland, dan lukt dat zeker niet voor een Nederlands gokclubje. Als ik de Lotto was, zou ik concurreren op kwaliteit in plaats van op juridische gronden. Een windmolen bevechten is een windmolen bevechten, en dan helpt zelfs de grootste manhaftigheid niet.