Stuff Michiel Leenaars has written

Ga naar het overzicht  | homepage

Laat je ISP niet stenigen

Webwereld, 15/11/2007

Onze monteur gaat niet weg voor hij uw internetverbinding aan de gang heeft. * Tenzij hij of zij tijdens het installeren door een arrestatieteam van de politie op basis van een internationaal arrestatiebevel wegens smaad wordt gedeporteerd naar elders ter wereld.

In Nederland vinden wij het volkomen logisch dat internetaanbieders niet verantwoordelijk zijn voor de inhoud van wat er over de lijn gaat. Zelfs Shakespeare wist dat al toen hij Cleopatra in een van zijn stukken de aanvechting liet hebben om de brenger van het slecht nieuws dat haar geliefde Antonius aan een ander vastzat met prikkeldraad af te ranselen en levend in pekel te koken. Zelfs na zijn onschuld in overweging genomen te hebben, roept Cleopatra nog: "Some innocents 'scape not the thunderbolt." De brenger van het nieuws is ook alleen maar dat. Technisch gezien is een ISP gewoon een postbode voor minuscule electronische pakketjes. Hij brengt de data niet eens van deur tot deur, maar geeft wat hij binnenkrijgt alleen door aan anderen. Je kunt niet verwachten dat een postbode moreel verantwoordelijk is voor de inhoud van de tas waar hij mee rondzeult.

In onze Gouden eeuw vormde de voorloper van ons land het drukkershart van Europa: veel van onze moderne filosofie en literatuur was er niet geweest als dat niet het geval was geweest. Daar zijn we trots op, en terecht. Let overigens op het significante verschil tussen een drukker en een uitgever: een loodschuiver of inktbijvuller kan niet verondersteld worden een complexe Latijnse tekst te begrijpen, laat staan om te weten of die volgens deze of gene religieuze autoriteit tienduizend kilometer verder acceptabel is. Drukkers zijn dan ook niet degene waar het probleem ligt, het is de uitgever die samen met de auteur financieel, moreel en juridisch verantwoordelijk is. Dat principe geldt natuurlijk ook op internet: de ISP hoort geen mening te hebben over het verkeer dat hij transporteert te hebben. Zijn taak is om net zo dom te zijn als het netwerk: letterlijk een enkele 'hop' in een traject. De eindpunten zijn verantwoordelijk voor wat ze doen, zo is in Nederland de heersende moraal.

Dat kunnen wij wel vinden, maar er zijn ook andere landen waar dat niet het geval is. Traditioneel hebben we daar mooi lak aan, maar dat was van voor de globaliserende internationale opsporing. In het hier en nu is door de juridische 'fallout' van 9/11 het ineens mogelijk dat je aan iets wat hier maatschappelijk hoog gewaardeerd is een verblijf in een luizige buitenlandse gevangenis overhoudt. Het absurde geval rondom de Schone Kleren Kampagne (http://www.schonekleren.nl) maakt duidelijk dat de glorieuze internationale samenwerking tegen het terrorisme een enorme slagschaduw werpt op onze samenleving. Oog om oog, totale verbrijzeling van het gehele lichaam om tand.

De Indiase overheid mag op papier de grootste democratie ter wereld aansturen, maar sjiek is het toch niet echt om Nederlandse maatschappelijke organisaties via internationale arrestatiebevelen onder druk te zetten om de discussie over mensenrechtenschendingen in India stil te leggen. Ronduit onacceptabel is het om daarbij meteen ook maar de medewerkers van een aantal lokale ISP's mee te nemen. Dat zijn onkiese maffiapraktijken ('Nice army you've got here. Shame if someone was to set fire to it', zouden Dino en Luigi zeggen) om maar niet naar nog ergere metaforen hoeven te grijpen. Dat ze daartoe wel de juridische wapens hebben, maakt het heel onaangenaam. Met een wapen in de aanslag ligt schieten voor de hand, en lul je er dan maar eens uit.

Ik koester nog altijd het warme en volstrekt te knuffelbare ideaal dat internationale arrestatiebevelen bedoeld zijn om gevaarlijke mensen uit ons midden te halen (randverschijnselen als peuters die op dat soort lijsten terechtkomen door automatische regeltjes en uitlokkingsgevallen op Nederlandse bodem op het gebied van softdrugs daargelaten). Medewerkers van hostingbedrijven vallen daar niet onder, tenminste niet uit hoofde van dat hosten alleen. We wapenen onze jongens en meisjes van de handhaving nogal zwaar wanneer het om gevaarlijke mensen gaat, we willen tenslotte niet dat ze opgeblazen worden. Maar dit blaast ons rechtstelsel op van buitenaf. Wat is meningsvrijheid waard als je Nederlandse consumenten niet in het Nederlands vanaf een Nederlandse site mag wijzen op een in Nederland onverkwikkelijk bevonden situatie - en dan ook nog eens de hele professionele ISO 9001-gecertificeerde dienstenleveranciers van zoiemand dreigt af te voeren naar het buitenland.

Misschien zie ik het wat bevooroordeeld, maar de internetprovider heeft het al zwaar genoeg. Hij heeft niet alleen zijn contractuele verplichtingen na te komen, maar (sinds recent) ook de wettelijke plicht om zijn klanten af te tappen, hun verkeer vast te leggen en die gegevens doorzoekbaar te maken voor overheden uit binnen- en buitenland, de administratie op zo'n manier te voeren en de techniek zo te regelen dat geen onschuldigen daarbij naar de gevangenis moeten. En dan moeten medewerkers van ISP's ook nog eens morele druk te weerstaan van politici en de KLPD om voor sites op een censuurlijst hun klanten vanuit de DNS voor te liegen, spam tegenhouden, volgens sommigen de slecht beveiligbare PC's van klanten virusvrij houden, botnets in quarantaine zetten voor ze Estland nog een keer platleggen, en nog veel meer wat ik nu vergeet.

In de toekomst sluit ik daarom zelf mijn internetverbinding thuis en zakelijk aan. Ik beloof geen helpdesk meer te bellen anders dan voor hoogst noodzakelijke gevallen als het uitvallen van mijn verbinding. Dat betekent immers weer minder potentiele slachtoffers die naar het buitenland verdwijnen om gestenigd te worden als dit soort internationale arrestatiebevelen eenmaal breed ingevoerd wordt. Ik koop ook niets meer van Marktplaats of eBay. Het risico dat die vriendelijke stem achter de telefoon een hand afgehankt wordt omdat een klant bedrogen is door een andere klant in het verkeerde stuk van het buitenland, wordt me te groot.

Mijn zorgen houden natuurlijk niet op bij de ISP: denk aan het stroombedrijf dat stroom levert om de servers in de lucht te houden, of de kantoorgoederenleverancier die balpennen levert om als personeel op te kauwen, of het servicebedrijf van de drankautomaten in de gang ('de echte motor achter ieder bedrijf'). En wat te denken van de ambtenaren die de subsidies achter Schone Kleren Kampagne behandelen, of de stemmende belastingbetaler die hen de opdracht om menswaardige economisch handelen te bevorderen indirect gegeven heeft.

Volgende week gaan we op een grote handelsmissie naar India, net als in de Gouden Eeuw. Misschien kunnen we Rita Verdonk in plaats van staatssecretaris Frank Heemskerk laten gaan? Als oud-gevangenisdirecteur heeft ze een betere kans om zich naar buiten te social engineeren als het allemaal anders loopt dan we denken. Waarom moet ik nu ineens aan die scene met die witte duif in 'Mars Attacks' denken?