Stuff Michiel Leenaars has written

Ga naar het overzicht  | homepage

Digitale anatomie

CéVisie (bedrijfsblad OCW/CFI), december 2008

Muffins bakken is makkelijk. Je koopt een pak muffinbeslag en volgt de aanwijzingen. Maar wat als je geen kant-en-klaar pak in huis hebt? Bloem, zout, poedersuiker, boter en melk ligt bij de meeste mensen gewoon in de kast, en het recept staat in miljoenvoud op internet - maar we leggen de link niet. We hebben onszelf onnodig mentaal afhankelijk gemaakt, doordat we basiskennis van ons instrumentarium missen. Geen professionele organisatie wil zo werken. Want we willen al snel betere, gezondere, goedkopere, niet-allergene ingredienten willen gebruiken dan er kant-en-klaar worden geleverd.

Toch werkt ICT vaak zoals zelfgebakken muffins-uit-een-pak. We zijn er de afgelopen decennia aan gewend geraakt dat we overgeleverd zijn aan onze softwareleveranciers. Velen accepteren de software die wordt "meegeleverd" met een PC als vanzelfsprekend. Dat is ongeveer net zoiets als een iPod kopen en alleen de meegeleverde demo-tracks te luisteren. Als je eenmaal bent ingestapt bent, wordt je vanzelf meegesleurd: leveranciers houden laten ons alleen bij onze eigen informatie als je hen trouw blijft.

Dat voelt niet goed. ICT is behalve een instrument ook een leermiddel, een wetenschappelijk onderzoeksobject en misschien zelfs wel een vorm van toegepaste cultuur. Natuurlijk, vanuit economisch opzicht is het zeer kwalijk dat miljarden per jaar uit onze kenniseconomie wegsijpelen naar buitenlandse leveranciers die ons een poot uitdraaien. Maar het is een slagaderlijke bloeding dat we zelf niet kunnen innoveren in ons materieel, ervan kunnen leren om het daarna te overtreffen. OC&W heeft een duidelijke taak om door middel van het gebruik van open standaarden de weg te effenen voor innovatie en om het gebruik van open source software in het onderwijs te bevorderen. Daar mag je immers in kijken, mee spelen en van leren - en dat is een groot verschil met gesloten software. Het is staand kabinetsbeleid om dat voor de overheid te doen, maar binnen OC&W moet er nog een schepje bovenop. Aan de muren van onze biologielokalen hangen de anatomische tekeningen van Vessalius, onze ICT moet net zo open zijn.